ตำนาน การเล่นจาโต (หมากรุก) ยะลา [ตำนาน นิทาน เรื่องเล่า]

[ตำนาน นิทาน เรื่องเล่า]

เนื้อหา
........................เล่ากันมาว่า การเล่นจาโตหรือหมากรุกนั้น มีมาตั้งแต่ครั้งพระเจ้าชิยง ซึ่งเป็นกษัตริย์ครองเมืองบันนังซาเร็ง ปัจจุบันเป็นชื่อตำบลหนึ่งในอำเภอเมือง จังหวัดยะลา เมื่อหลายชั่วอายุคนมาแล้วพระเจ้าชิยงนั้น เป็นกษัตริย์ที่มีหน้าตาคล้ายหนุมาน เรียกกันว่า "บาเต๊าะ" คือ มีเขี้ยว มีหาง ก่อนที่พระเจ้าชิยงจะได้เป็นกษัตริย์นั้น ที่เมืองบันนังซาเร็ง มีกษัตริย์องค์หนึ่งชื่อว่าพระเจ้าบันนังซาเร็ง มีธิดาองค์หนึ่ง พระเจ้าบันนังซาเร็งประกาศว่า ถ้าใครสามารถขึ้นต้นซาเร็ง (น่าจะเป็นต้นสิเหร็ง ลักษณะ
คล้ายต้นตาล) ได้สูงสุด จะยกลูกสาวให้ ต้นซาเร็งนี้สูงมาก คนธรรมดาไม่สามารถจะขึ้นได้ แต่พระเจ้าชิยงสามารถขึ้นได้ จึงได้แต่งงานกับธิดาของพระเจ้าบันนังซาเร็ง และได้เป็นกษัตริย์ครองเมือง พระเจ้าชิยงนั้น ไม่ใคร่ยอมให้ใครเห็นหน้า จึงสร้างที่พักไว้สูงมาก ชอบกินตับเด็ก จึงให้ราษฎรนำเด็ก มาถวายวันละ ๑ คน จนราษฎรเหลือน้อยลงทุกวัน ๆ อำมาตย์มนตรีจึงคิดว่าจะทำอย่างไรที่จะไม่ให้ พระเจ้าชิยงกินมนุษย์ต่อไป ในที่สุดจึงคิดการเล่นหมากรุกขึ้นมา
ขณะที่อำมาตย์มนตรี เล่นหมากรุกอยู่นั้น พระเจ้าชิยงก็นั่งดูอยู่ด้วย เมื่อเล่นไปปรากฏว่าฝ่ายตรงข้าม กับอำมาตย์มนตรีชนะ ฝ่ายอำมาตย์มนตรีเหลือแต่ขุน (คือกษัตริย์) จึงจนมุมไม่สามารถแก้ปัญหาได้ พระเจ้าชิยงจึงได้ความคิดว่า "ถ้าเรากินราษฎรหมด แล้วจะไปสู้รบกับศัตรูได้อย่างไร" พระเจ้าชิยงจึงเกิด
ความรักราษฎรไม่กินราษฎรอีกต่อไป และปกครองบ้านเมืองอย่างเป็นสุข
คุณค่า/แนวคิด/สาระ
........................ตำนานการเล่นจาโต (หมากรุก) เป็นทั้งตำนานที่เล่าถึงประวัติท้องถิ่นของบ้านบันนังสาเร็ง และทำให้เห็นถึงคุณธรรมของผู้ปกครองคน ว่าต้องไม่รังแกผู้ด้อยโอกาสกว่า และให้ประโยชน์ในด้านการศึกษาคำศัพท์ ภาษาในท้องถิ่น

[ตำนาน นิทาน เรื่องเล่า]